CHIN BAPTIST CONVENTION MISSION RIANTUANNAK

Biahram domhnak

Kan pa le nih “Chin miphun cu Shan Siangpahrang tih ah tlang cungah kan rak kai” ti hi an chim ciomi a si.

 Ralzam kan si caah hmun khat in kan ra kho ti lo. Cucaah kan umnak aa dang cio. A hnu ah unau khat kan rak si tawnmi kha kan i thei kho ti lo. Kan holh zong aa dang cang. Thing le lung biak in kan rak um. Zawt le fah kan rak tihtuk caah khuazing biak le lungtluanh kha biapi ngai ah kan rak ruah. Cu caah kan satil tha bik hna thah in raithawinak kan rak tuah.  Hnulei a liamcia caan in nihin kan tuanbia (history) zohthan ah kan ram ah Missionary an rak phan ni kha kan miphun tuanbia hram pi a si ko. British Cozah nih kan ram kha rak uk hmanh hna she law Missionary pawl tel loin cun Chin ram hi zei tindah kan um lai ti hi ruah lo awk tha lo. Kan pawngkam ah a ummi hna hi India ram lei in Muslim an rak a si i a thangcho ngaimi an rak si cang. Nichuahlei in Kawl mi hna nih kanmah nakin tampi an rak thangcho deuh fawn. Mirang a kai hlan khan annih cu mifim le cathiam an rak si cang.

Missionary pawl sin in thawngtha kan theih hnu cun  thinlung khuaruahnak thar he Vawlei kan cuanhning a rak i daang. Cu hlan Chin miphun cu ramdang mi hna nih an kan hmunning ah miphun nauta le tling lo deuh in an rak kan hmuhnak zong a um ko lai. Sihmanhsehlaw nihin ahcun Khrih nih a kan cawisang ve cang.  Kan ram zalennak a um lo i miphun tenau pawl tha tein an kan zohkhenh lo hlei ah dirhmun tha an kan pek lo caah harnak tampi tawng ko hmanh usi law nihin ahcun Pathian nih dirhmun sangpi ah a kan cawisan ve cang. Nihin ahcun tuanbia thar kan tial ve cang.

1. Chin for Christ in One Century (CCOC) riantuannak

CCOC riantuan thawk a si hlan, 1928 kum hrawng in Chin hill Baptist Association nih mission rian hi a rak thawk cang. Miphun dihlak theih in Mission rian kan rak tuannak cu 1983-1999 kum CCOC progrem khan a si i  thlanglei kan unau hna a simi Paletvuah le kanpale, Mindat le Aso Chin hna ah kan rak tuanmi kha a si. Chin Evengel Centenary cauk an tialning ahcun CCOC Rian tuanlio ah minung 7 nih nunnak an kan liam tak. CCOC progrem in Mission field chung minung  237 Bible Sianginn a kaimi Sponsor rak pek a si. Rural Student 408 sponsor pek a rak si fawn. Zumtu thar 20005 hrawng hmunh an rak si. Zeiruangah CCOC  riantuannak mah tluk in tlam tlin ti hi biahalnak an kan tuah tawn. Kei ka hmuhning ahcun Mission rian hi Mirang Missionary pawl an kal hnu kum 1962 hnu in Kan ram Khrifa hi biatak tein kan karh caah Pathian nih kan kut te ah a chiahmi a si ko tiah ka ruat. Cu pin ah Missionaries a kal mi hna an biatak chuahnak le zumtu nu pa hna nih biatak tein thla an camnak thawngin a si fawn. Pahnihnak ah kan Mission hmun (field) hi unau chuahkhat te kan si caah a si.

Hakha ah Khrihfa kan sinak kum 100 tlinnak puai kan tuan lioah khan 90% cu Khrihfa kan si cang i kan ram hi Khrihfa ram a si  tiah aupi cang. Nihin ah sualnak kan tei khoh lo ruangah minung tampi hna cu Khrihfa tiah rel tlak asilomi um ko hmanh usi law kan miphun huap in Pathian mi le fa tiah theihmi kan si cang. Nihin ahcun Pathian bia in hruaimi fa le kan si ve cang.

2. CMC (Centenary Mission for Christ) riantuannak                                          

CCOC Mission riantuannak a dih in CMC rian tuanthannak cu 1999 kum in thawk a rak si. Mission field ah Chindwin le  pakokku le 2006 kum in Yaw hna  thim a rak si. 1999-2013 tiang CMC progrem in missionary rian cu tuan a rak si i minung 60  hrawng nih pumpek in rian an tuan i minung 8 nih an nunnak tiang an rak pek.  Kum 13 chungah minung 2000 hrawng nih Jesuh cu ka bawipa le ka khamtu a si tiah tipilnak an ing. Cun CMC riantuannak thawngin Association pakhat pek a rak si. CMC riantuannak progrem cu kawlram Tipil Khrihfa kum 200 tlinnka philhlonak kha hram lak in 2013 kum ah dinhter a rak i Chin Baptist Mission progrem in 2013-2028 ting Mission rian cu tuanthan a rak si.

3. Chin Baptist Mission (CBC)

Chin miphun Tipil Khrihfa hna cu Mission riantuannak kha pupa ro bantukin in ilak in nitlaklei Missionary pawl Chin ram rian an rak tuannak kha pehzulh in tuan a rak si. Cucaah Chin Baptist Mission progem cu 2013– 2028 tiang tuanthan ding in prorem cu sui a si. CBC Mission riantuannak progrem cu Joint Mission le partnership riantuannak tiah phunhnih in then a si. Joint Mission ahcun Sagaing le Magwe ramthen hna kha papek in tuan a si i Mission field (8) ah then in tuan a si. Cu hna cu Saihphio, Jaw, Pakokku, Mongzua, Kalay wua, Mawlaih, Phongpin, Kalay vallay ah kawl umnak hna an si. A tuan liomi palai 186 an si. 2013-2016 kum tiang ah Local Church pathum pek an rak si. Cu hna cu 2025 kum ahcun Association pakhat dir kho ding in timhtuahnak ngeihpiak an si. Partnership Mission cu pletwua, Kanpalet, Mindat, hna i an Mission field ah CBC palai pawl tel venak progem a si. Tu lioah palai minung 226 kuat an si. 

4. Harnak tonpah in kan um.

Chin Tipil Khrifa nih 1983 in nihin tiang pehzul in Mission riantuan a si cang. Kan riantuannak ah minung kan si bantukin tlamtling lonak tampi a um ko. Sihmanhsehlaw Pathian nih a kan umpi. 1988 kum lioah ram buainak he kan i tawng i thla 6 long kan tuan manh. 1989 kum ah kawlram phaisa cheukhat a rak thi i kum a chuah kho fangte kan rak si. Kum 2008-2009 kum ah vawleicung sipuazi a a rak tla i Pathian umpinak thawngin le zumtu nu pa hna thanpinak thawngin a cawlcang kho kan rak si.

2009 lioah Yaw Mission feild  pakhat ah X’mas zan ah kan Missionary pakhat umnak inn cu lung in an rak cheh. Cu thawng cu kan theih i kan va kal. Inn vanpang lung in an chehnak cu mau in tahmi a si i kuttum tia in a awng dih. Inn ngeitu pa nih lung cu a rak chiah ko hna i lung cu inn chungah a pawn in a pawng ko. Anmah inn te a si ko nain lung in an kan cheh sual ah tiah ihkhun tangah an chung tein an rak it. Ihkhun tang cu  facang tun in an kulh dih i ihkhun pakhat lawng an ngeih caah tetngai khin thaw hmanh chuahkho loin an it. Cuti cun field i a kal mi hna nih harnak tampi an ton.

  Hebrew catial tu nih 11:4 ah hi tin a chim. “Able thi nih hin tiang kan sinah bia a chim” a ti. Mi nih Pathian duhmi le lawmh mi rian kan tuan ah in tuar pah a haumi le thih zong thih phah a herhmi a si ti hi a si. Pathian duhning in rian a tuanmi Profet pawl nun, Hebrew catialtu pa nih hi ti hin a chim, “Inn le lo zong an ngei lo i sifak ngai in ram kip ah an kal” a ti. Cu bantuk cu kan si cio ko.

5. Har bu tein kan pek

Cu bantukin Missionary cawmnak ah inn lei a ummi hna zong nih teimak chuah in rian kan tuan ve.  CBC ka tuan lioah Falam peng khua pakhat nih  ka fa nu Malaysia kal ding a si i Sia pakhat te an ngeihmi Ks.300,000/- ah ka zur. Mah kha Malay kalnak ah hmang rih loin Pathian nih a tlunkalnak ah Bawipa nih lam a tluanternak hnga CMC riantuannak ah an rak pek hmasa.  Falam peng Dotthek khua kum 75 a si cangmi nih a thih tik-ah ruakhngaknak caah a chiahmi CMC riantuannak ah a pek.  Falam khua um pu Ral Ling a thih lioah thih ralnak phaisa ting tampi CMC riantuannak ah an rak pek. 1997 lioah Thantlang peng ah Innthar an sakmi tiangin an pek. Cun an leikung le an zawngtah kung tiangin an rak pek. Hi bantuk thil kan tawnmi hi kan Mission tuannak ah chimding tampi um. Chin mi nih CCOC in CMC  tiang Mission rian kan tuannak ah zohchun awk tlakngai kan si. Amin in CBC nih hruaimi progrem asinain fund peknak lei in siseh thlacamnak lei in siseh Chin ram um Khrihfa Bu kip an i tel ko ti hi CBC kum 6 ka umnak in fiang tein ka hngalh. 

Biatlang komhnak

Chin Khrihfa nih CCOC, CMC rian kan rak tuanmi hi a kaa kan khen ngaimi le kan rak fuhthiammi rian a si. Mission rian kan tuannak thawngin:

(1)  Miphun pakhat sinak thinlung a kan ngeihter.

(2)  Miphun dawtnak lungthin a kan ngeihter.

(3)  Mission riantuan duhnak thinlung a hrin.

(4)  Khrihfabu  cio ah thanghnak a pek.

Paul nih Galati ca a kuatnak hna ah Pathian sal ka si le si lo cu “ka pumchung i a ummi hmape nih hin a langhter ko cang” (Galati 6:17) a rak ti bantukin nihin Chin miphun nih  Pathian ram caah  tiah lungthin,  thazang, ngeihchiah cawva in kan thazang chuahnak ah siseh ram thar caah khupbil in thla kan camnak hna ah siseh, Palewuh, Kanpaleh, Mindat, Aso Chin  ram hna, Cun Chindwin, Pakokku, Yaw, Upper Burma ram hna i kan neh nang hna nih Pathian sal kan si le silo cu a langter ko cang.