BAWIPA SEIHNAM

Mtt. 11:28-29 “Rethei le thilrit mi viatle hna, ka sinah ra tuah u, dinhnak kan pek hnalai. Ka sehnam kha i bei u, kei cu nunnem le mitoidor ka si caah ka nawl hi i cawn ve u, cun dinhnak kha nan hmuh lai. ka seihnam cu a bei a nuam i ka thil cu a zaang” a ti.

Mi kip nih kanmah tawkin thilrit kan phorh cio. Ahohmanh thilrit a ngeilomi kan um lai lo. Mino hna lakah a hlei in thilrit a phormi kan tam lai dah. Pathian nih nunnak upat tlak a kan pekmi zong hmang kho loin mah le mah a thatmi hna hi an thilrit an phor khawh lo caah a si. Thilrit le lungdonghnak hi unau chuahkhat an si. Thilrit hi a ra hmasa cuticun lungdonghnak nih a rak zulh cawlh. Cu hna pahnih nihcun kanmah tein thlankhur a kan cawhter i cu ahcun a zungzal a kan umter. Thilrit hi kan kaltak kho lai lo. Pathian mi a simi hna zong hi thilrit phor hleice a si theu. Bawi Jesuh zong nih thilrit chungin luatnak dingah a phorh ning a kan cawnpiak.

1.Thilrit cu kan kaltak kholo:

Misifak pawl thilrit cu rumnak nih zeimaw caan cu a zanter deuh ko lai. Asinain cuti kan ti lio ah mi rum pawl nih thilrit hi an ngei deuh chinchin. Mi dam lo hna thilrit cu dam than khawhnak nih a lohter khawh ko nain a dammi minung ko hna hi an thilrit ruangah lungdong in an um hleice. Rianhrang tuan bik si thilrit a phorhmi hna nih hin zei maw caan ahcun lungretheinak nih a kan den tawn. Asianin vawlei ah hin rianhrang tuan ruangah mah le mah harnak aa pemi an um bal lo. An tuanmantu an hmuh deuh zungzal. Huam lonak le thathutnak ruangtu ah hin mah le mah aa thahmi an tam deuh zungzal. Cuti a si ahcun minung lakah hin thilrit a phorh lomi hohmanh kan um lo tinak asi. Kanmah le phorh khawh tawk in thilrit cu kan phor cio dingin a kan chim. Cu lakah a phorh ning a tian lotu hna hi ka re a thei khun. Kan Bible zong nih mi kip nih anmah le thilrit phor (Gal. 6:5).

2.Thilrit phorh dingin tinhtuah:

Siangngakchia pahnih, camipuai biahal aa khatmi an tuahti ti a si. Pakhat nih a nu sinah “ka nu ka cawnti hawi lakah sayate nih keimah sianginn ka kaimi hi anka duhpiak lo bik men lai a ti. Camipuai ah ka thiam lomi lawngte an ka hal” a ti. Pakhat pa nihcun a nu sinah “ka nu ka cawnti hawi lakah Sayate nih kei hi Sianginn ka kai an ka duhpiak bik hleice. Zeicaahtiah camipuai ah ka thiammi lawngte an ka hal” a ti ve.  

Hi ngakchia pahnih hna nih an nule sinah an chimmi hi a hman lo vevemi a si. Sayate nih duhdan ngei loin biahalnak an tuah ko nain a phimi hna nih an i tinhtuah ning, aa khat cio lo caah an chimning a hman lonak a si. Cu batnukin thilrit phorh dingin tinhtuahnak a ngeimi hna nih thilrit cu an phor thiam deuh hrimhrim lai. Cu bantuk thiamthaim in thih te dingin aa ruatmi hna nih cun thihnak an tonmi cungah nunzia an thiam deuh hrimhrim ko lai.

3.Thilrit phorh thiamzia kan herh:

Kan cungah thilrit a phanh ah hin thilthalo ka chungah a tlung tiah ruat loin a phorh ningtu kan cawn deuh a herhmi a si. Mi cheukhat nih cun kan cung i thilrit a phanh ah hin kan lehrulh tawn. Kan huat i thilthalo ah kan ruat tawn. Mah thil  a phantertu tiah kan ruatmi hna cu kan buai hnawh tawn hna. Tahchunnak ah zawtnak a ingmi hna cheukhat nih cun vanchia bik tiin mah le mah kha iruat in ngor in kan um tawn i, cu lioah mi cheukhat cu “mah hi Pathian duhpiakmi a si” tiah an temh innak cu a thalei ah an pom ngam. Thihlohnak a tawngmi hna inn ah kan kal i cheukhat cu lungdong in an um lioah, cheukhat tu nihcun a thimi pawngah Pathian kha an thangthat kho. Cancer in a zawnmi pakhat ka ton. A chimmi cu mah zawtnak hi ka inng kho sual lai lo ti ka phang” tiin a biangah mitthli a luang ciammam. Cu lioah Cancer a zaw lomi hna minung cheukhat cu uai hninghiang te in kan um. Cuti a si ahcun thilrit phorh kan herh lo i a phor ningtu kan herh tinak a si cu.

4.Thilrit phorhning cang. Nungak pakhat a thi hnga dingmi nihcun a nu sinah, “ka nu cacawn ning te hna, cawlet ning hna, hawikomh ning hna na ka cawnpiak thiam tuk hrianghran i zei ruangah thih ningcang na ka cawnpiak lo a ti. Moses nih “Dam lio ni a rel zia ka thiam ka cawnpiak tuah” a ti. Rumnak a hal lo i dam chung ni hmanthiam ning a hal deuh si. cu bantuk in kan nih hna zong kan cungah a phanmi thil hna ah nunning kan thiam khwahnak ding kan herh. Cucu tawite in langter usi law,

(1)Pathian hnatlaknak in kan sinah a phan : Kan cungah thilrit a rak phanmi hi Pathian remruat a si lo hmanh ah amah nawlpek in kan sin a rak phanmi cu a si hrim lai. Job chungah vanchiatnak a tonmi kha Pathian nawlpek ning tete in a phan ti kan hngalh. Cu pin cu stan zong nih a hngal ve hlei lo a si kha.  Cucaah kan cung i thil a cangmi thilrit hna hi kanmah lawngin kan intur lo i kan Pathian nih a kan theih hngalhpi ko. Amah nih a tha a ti ahcun kan phorh khawh tawk in a chapchin lengmang kho. Cu bantukin a za a ti ahcun a lak than kho thiamthiam.

(2) Bawipa cungah hngat ko usi: Pathian nih amah zumtu hna a kan tinhtuahpiak ning ah hin, kan cungah lawmhnak le hlimnak a phanhmi hi, kan iken zungzal dingah a kan pekmi a si. Asinain kan cungah thilrit a phanmi cu a rauhhlan ah aa lakthan hnga dingmi a si. Asinain micheu nihcun kan ken zungzal dingmi lawmhnak le daihnak tu hi caan tawite kan ken i Pathian sinah pekthan dingmi thilrit tu hi sau deuh kan ken zungzal tawn. Cucaah Sam catialtu pa nih “Bawipa kha i bochan u law nan lungthlitum kha an pek hna lai” a ti (Sam 37:4). Kan thilrit hi thumnak hmun kan hngalh lo caan a tam tawn. Cucaah “Bawipa kha ibochan tuah” a kan ti. Bawipa bochan ning zong kan thiam lo kho men. “amah nih an tuahpiak dih ko lai” a kan ti. Kan Pathian nih hin amah ah bochanmi hna cu an herhmi viatle kha a tuahpiak lai ti a si cu.

(3)Bawipa seihnam kha hmang tuah : Bawi Jesuh nih minung nih thilrit kan phor lai kha a hngalh caah, “Rethei le thilrit mi viatle hna, ka sinah ra tuah u, dinhnak kan pek hna lai. Ka sehnam kha i bei u, kei cu nunnem le mitoidor ka si caah ka nawl hi i cawn ve u, cun dinhnak kha nan hmuh lai. ka seihnam cu a bei a nuam i ka thil cu a zaang” a ti (Mtt. 11:28-29). “Ka seihnam cu i bei a nuam i ka thil cu a zaang” a timi nih hin, a rit ngaiin nan phor a hau lai lo” tinak a si lo. Rit ngaiin phorh zongah zaang ngaiin nan phorh khawh lai tinak a si. “Nan re a thei lai lo” tinak si loin rethei ngaiin nan tuan zongah nan ba lai lo tinak a si. A sullam cu a phortu a thawn caah si loin a seihnam hman a nuam caah a si deuh. A seihnam a hmangmi hna cu an zawt bu in an dam i thih bu in a nung i harnak tawnpah in an i lawm kho i thlan lam an panh zongah thawhthannak nih a don tawn hna.

Bawi Jesuh seihnam nih cun phorh khawh lo tiangin a rit tuk ti a um kho lo. Harnak tihnung bik hna zong hei phor ko zongah lawmhnak hleifuang ah a cang letlam. David Siangpahrang pa zong kha Thihnak le vansannak a ton lioah hi serhnam hi a hman i “ka ngaihchiatnak cu lunglawmh lamnak ah na ka thlenpiak cang, ka mithi ngaihnak phun cu na ka lakpiak i lunglawmhnak puan khan a ka pek” a ti (Sam 30:11). Taylor Smith zong nih a ngal ruh a kiahter sual i a khup ruh hmangin Pathian he hawikomhnak ah a caan viatle a hman. A lawm tuk hringhran. “Bawipa hi bantukin a si ahcun ka kup ruh zong hi kiah law law sehlaw va duh tuk hringhran” tiin a au ti a si.

(4) Pathian nih amah sinah a kan hrui : Sam tialtu nih cun,“Dan na ka tat hlan ahcun a pingah ka kal tawn. Sihmanhsehlaw atu cu na bia kha ka ngaih”,  “Dantatnak ka inmi cu ka caah a tha, zeicahtiah na nawlbia kha a ka hngalhter” (Sam 119:67,71). Pathian nih thilrit phor hna, turnak hna, tlakchan in nun te hna hi amah kan kaltak lonak dingah kan hnu in a kan zulhnak a si. Cu batukin, kanmah cio hi ichek cio hna usi law, kan itinh ning cio hin hlawhtlinnak hi hmuh khawh si sehlaw, thlacam te hna hi kan daithlang deuh ko lai. Pathian he kan ihlat deuh deuh ko lai. Cucaah kan ruat ningin kan um khawh lonak te hna, kan hlawh a tlin lonak te hna, kan harnak phunphun te hna hi, a sinah ka tlau lonak ding caah Pathian nih amah sinah a kan hrui thannak a si.

Zeidah kan herh bikmi a si. Thilrit phorh maw, phor lo maw ti cu kan herh bikmi a si lo i kan cungah a rak phanmi vialte hna hi ‘Amen’ pek ngam kan herhmi a si. Zei tik caan ah maw ahcun, zawtnak fak ka tur cio te ko lai. Kan thi cio te ko lai. Thil zei paoh ka chungah thlung hmanhseh, amah kutchungah ka um” ti kho dingin tinhtuahnak kan ngeih ahcun, kan thih lai zongah lunglawm te in a min kan aupi lai ko lai, kan thih cuahmah lio zongah hla kan sak kho lai.