PATHIAN HMUNH SAKMI RAM

           

                                                  

  Bible cherhchanh Deut. 11:8-14

           Kumthar, hmunthar, caanthar, tbk kan phak ahhin  ruahchannak thar kan ngei tawn. Cheukhat cu ruahchannak ngei le, ngeihngam lo karlak, lungawtawm in kan um ton.

 Cu bantukin Israel miphun Canaan ram an kal zong kha a si. Jehovah pathian nih Moses hmangin an kal lainak ram cu a tha deuh in a chimh hna zongah an zum dih kho lo. Zeicahtiah Ezip ram ah kum 400 hrawng an um cang.  Cucaah an pupa ram kha mithlam ah an cuanter kho ti lo. Anmah ruahnak ahcun an kal lainak ram kha ti le rawl a umnak ram in um lonak ram ah kan kal tiah an ruat. Sihmanhsehlaw Jehovah Pathian nih an kal lainak ram cu chiarhserh in bia a rak kamhmi hna ram a si cang. Canaan ram an kal cu amah Pathian progrem a si.

          An kalnak lamtluan ah harnak phunphun an ton lai. Minung an tam caah ti le rawl eidin tampi a hau lai. Riahnak le dinhnak a hau lai. An phanhnak ram chung i a rak ummi hna miphun vialte kha thawl dih an hau lai. Amor mi hna, Canaan mi hna, Hit mi hna, Perig mi hna, Hiv mi hna, Jebus mi hna kha tuk hmasa an hau lai. Cun Jericho khua le AI khua hna zong kha tuk a haumi a si. Cu lawng siloin Canaan ram chungah duhdim tein an nun khawhnak hnga zohkhenh an hau lai ti kha Jehovah Pathian nih a theih dih chung cangmi a si. Cuticun Jehovah Pathian nih Moses hmangin hmuhsakmi ram lei ahcun a hruai hna.

          Minung kan nunnak ah Kan fa le hmanh hi tinhpiakmi ngei tein zohkhen le lamhruai an si. A ruang cu kan fa le nih hmailei ah zeitin kan nun lai ti an hmailei kong an theih chung kho lo. Cucaah cu a thei chungtu nu le pa nih an tikhawh tawk tein thazaang pek le lam hmuhsak an hau. Hawi bantuk an si kawhnak hnga fim cawnter le hmailei a nun pawlcawmnak caah lam serpiak an hau. Cu bantukin Jehovah Pathian nih Israel miphun pawl Canaan ram a hruai lio hna ah tinhpiakmi ngei bu tein a hruai hna. 

          Cu bantukin nitin kan nunnak ah Pathian nih timhpiakmi a kan ngei ve. Tinhpiakmi ngeih bu tein lam a kan hruai. Minung a rak ser lio zongah tinhmi ngeih tein a rak ser. Zei thil paoh kan ton ah Pathian nih tinhpiakmi a kan ngeih dih. Pathian nihhin a tlacawp in rian a tuan lo. Eg. Zawtnak in kan dam  zong ah tinhpiakmi le dam hnawhchanmi a kan ngeihpiak. Fimthian sang kan phak zongah tinhpiakmi a kan ngeihpiak. Khuaika ram kan phak zongah tinhpiakmi a kan ngeihpiak. Cu bantukin  nihin dam tein 2016 kum kan phanh khawh zong hi a sawhsaw siloin pathian lamhruainak a si lengah amah Pathian nih kan hmaiah tinhpiakmi le chiahpiakmi a kan ngei. Cu thil cu zumhnak mit in hmuh thiam le karhlan khawh kan herh.

          Nihin ah January thla nikhat chungah kan luh cang. Anmah Rom Dainary ah hi tin a um. An pathian Jenus a um i a mah cu hmai pahnih a ngei an ti. A hnulei hmai nih hnulei kong a hngalh i a hmailei hmai nih hmailei kong a hngalh dih ti a si. Cucaah cu Jenus biafang cun January timi hi a rami a si. A suallam cu kan phakmi kum i innka (Door to the year) tinak a si. Nihin hi 2016 kum i innka chungah nihin hi kan dir. Cu kum khat chung kan kalnak ding ah a herhmi thil phun (4) in chim ka duh.

(1) Bawipa he kalti kan herh. Deut. 33:14-15

          Kan theih cang bantukin Israel miphun cu Jehovah Pathian nih a thimmi miphun an si i amah lamhruainak in a nung ding an si. Jehovah Pathian nih moses “ka nawl nan zulh i kan bia nan ngeih ahcun nan Pathian ka si lai” a ti. Moses nih cu kong cu Israel miphun a chimh tik hna ah, an dih lak in “kan zulh ko lai” an ti. Cu tikah Moses nih Sinai thlang ah ni 40 rau in nawlbia cu a lak ti a si. Asinain ni (20) hmanh a rau hlan ah, Aron kha sui caw zuk an tuahter i an biak. Moses kha a thinhung tuk i nawlbia lungtlap cu vawlei ah a hlawt (Exo. 32), Cu tikah Levi mi hna kha a khawmh hna i nam in a samter hna. Cu ni ah minung (3000) hrawng an thi. Moses nih Israel miphun pawl cu Pathian hmaiah a ngan ngaimi thil nan tuah sual a ti hna. Cu ruangah Moses cu tlangah a kai i Pathian sinah ngeihthiam a hal. “Bawipa hi mi hna hi na ngeihthiam khawh lo hna ahcun keimah min tu hi min tialnak cauk chung in phiat ko a ti” (Exo. 33) 

         Pathian nih a thlacamnak cu a theihpiak i “kan hmuhsak laimi ram ahcun nan kal ko lai. Asinain keimah nihcun kan kalpi hna lai lo. Nan nih cu mi lungkhawng nan si i lampi zong ah kan thah dih sual hna hnga. Cucaah Vancungmi pakhat nan hmai ah ka kalter lai i amah nih cun an hruai hna lai” a ti. Sihmanhsehlaw Moses nih a duh lo. “Nangmah nih na kan kalpi lo ah cun hi hmun hin kan thawhter hlah a ti. Nangmah na kan kalpi lo ah cun ka mi hna le keimah cungah Pathian cu a lung a tling tiah an ruat lai lo. Nan kan kalpi ah cun midang nakin na kan dawt hlei tinak a si hnga” a ti. Cu tikah Pathian nih moses cu na cungah ka lung a tling. “Nangmah cu kan hngalhmi na si caah na chim bantukin ka tuah lai” a ti. Cucaah Moses kha nawlbia thar a a tialter than i cuticun a hruai hna.

Cu bantukin kan nih cu Pathian hmai ah sual a tammi le a palhmi kan si caah kan caah harnak a kan petu le thatlonak kan hmaiah a tamtukmi a si. Cucaah kanmah lawng in kal ngam ding kan si lo. Cu bantukin 2016 chungah hin amah sawm in a kan kalpi kan hau. Bawipa nangmah nih na kan kalpi lo ahcun kan nih cu i thawh ngam ding kan si lo tiah thlacam kan herh.

(2). Kumhlun Pathian thawnnak he kan kal lai. 1 Samuel 17:34-37

          David le Coliah kong hi kum hlun le kumthar in an tahchun tawn.  David cu a pa Tuu a cawng tonmi a si. Cu lio ah Tuufa she ding in chiandeih le Vom hna an ra ton. Cu tikah David nih a kut in an hmurhmul a tlaih hna i a tengh hna i a thah tawn hna. Cucu Pathian bomhnak le amah thazang pek thawnnak thawngin a si ti kha, David nih a theih. Voikhat cu a u le rawl chanh ding a kal ah Elah timi nelrawn ah Filistine le Isarael miphun pawl kha doh ding ah an i erh len ko kha a hmuh hna. Cu hmun a phanh tikah Ralkap pawl nih thli tein an i ceihmi cu, Filistin ralkap ah a thawng bikmi Coliah a thattu cu Singpahrang nih a fanu a pek lai i cu lengah laksong le ngunkhuai a aorter hna lai an ti. Cu kong cu David nih a theih tikah “cuarpartan lomi nih hi bantukin pathian mi zawmhteih le zeirel lo cu” a ti.

          Cu tikah David nih keimah nih ka thah lai a ti. Cu kong cu Siangpahrang nih a theih tikah David cu a auhter hna. Na pum le a hme hi tluk a nganmi Coliah hi zeitin nan tei khawh lai tiah a hal tikah, David nihcun “lei le van sertu pathian thawnnak in ka tei lai. Zeicahtiah amah nihcun thawnnak a ka pek i ka pa tuu ka cawngh lio ah chendeih le Vom hna nih Tuu fano she ding in an ra tawn i an hmurhmul in ka tleih hna i ka thah tawn hna” a ti. “pathian thawnnak in cun ka doh lai i ka tei ko lai” a ti. Cuticun Coliah le David cu an i do i, David nih a tei.

          Cu bantukin kannih hna zong kum 2016 chung kan luh tikah hnulei caan i a kan zohkhentu le nundamnak a kan pektu Pathian thawnnak he kan luh ding a si. Phung dang in chim ahcun kum hlun chung i kan Pathian dawtnak kha ruatthan buu tein kan kal a herhmi a si.

(3). Pathian nawl ngaihbu tein kalding a si. Deut 11:8-12

          Bible kan relmi ah khan Isarael miphun nih Canaan ram an kal cu Ezip ram he aa lo lo. Ezip ram ahcun thlaici an cinmi kha ti an than i an toih. Asinain Pathian kamhmi ram ahcun tlang le nelrawn karlak ah ummi a si caah ti than in toih hau loin van ruah nih a cawm cang laimi a si. Cun thlaici phun tling a ummi a si. Cun amah le caan te ah vanruah ka surter lai. Bawipa mit cu kum hram in kum dongh tiang a cungah a fu zungzal lai. Cuti thil a sikhawhnak ding caah keimah nan ka dawt  lai, thinlung tak tein ka rian nan tuan lai tiah bia a kamh hna. Biakamnak timi hi minung pahnih nih a tlawm bik ah tuahmi a si. Cu biakamnak cu, bia an ngei veve i cu bia cu zulhpiak veve ding ah i kamh a si.  Isarael miphun nih an tuah ding cu amah Pathian kha dawt le an thinlung tak tein a riantuan kha a si. Cu Pathian a tuahpiak ding hna cu an pawcawmnak caah a can hman tein vanruah surter le kum hram in kum dongh tiang a mit kha an mah lei ah aa futer zungzal ding kha a si.

           Cu bantukin kum 2016 chungah kan nunnak lam a tluan khawhnak ding caah amah Pathian tinhpiakmi tampi a kan ngeih bantukin cu thil a tlinkhawhnak ding caah kanmah lei zong in amah dawt le a rian kha lungtak tein kan tuan ve a herh. Voi tampi cu Pathian nih a kan pekmi kum le caan chungah hin tinhmi ngeih loin kan lut tawn. Cucaah thluachuah kan hmuhding zat in kan hmu ton lo. Cu bantukin zumtu hna nih kan phak bal rih lonak  hmun le caan kum hna kan phak tikah hin timhtuahnak tha tein ngeih kan hau. Cu hnu lawngah Pathian lamhruainak le umpinak kan co lai.

 (4). A pennak ram panh in a kalmi kan si.

         Pathian nih a kan kal pinak ram hi mit in hmuh chungmi ram a si bal lo. Mtt. 6:33 ahcun a ram le a pennak kha kawl hmasa ulaw, a hnu ah thil dang cu pek nan si lai. Bawi Jesuh zong an tlaih zan ah a zultu pawl sinah kei ka pennak cu hi vawlei ahhin a si lo. Rak siseh law cu ka vanmi zong an tang ve ko hna a ti. Cucaah Pathian nih a kan kamhnak ram cu hi vawlei a si lo. Amah nih a tha bik in a kan tinhpiakmi ram a um ko. Cu ram cu chiarhserh in a kan kamhmi ram cu a si. Cu ram kan phakkhawhnak dingah  Khrih nih Calvary vailamthahnak cungah a thisen in a tlinter dih cang. Isarael miphun pupa hna sin i chiarhserh in bia a kamhmi hna, kan hmuhsak laimi hna ramah nan kal lai a timi hna cu, nihin zumtu hna amah nih hmuhtermi ram lei ah panh in thiangthlarau nih lam a kan hruai i kan kal.  Cucaah hi ram kan kal ahhin amah kha bochan le lungthin tak tein dawt le a riantuan pah in kamhmi ram lei ahcun kan kal ding a si.

          DL. Moody nihcun “minung nunnak ni nuam ngaiin nun le rum ngai in um le dam ngai in um hi a si lo. Zungzal nunnak chung luhnak caah timhtuahnak a si” a ti. Cucaah hi ram kan kal lio ah a caan ah kan ti  a hal ko lai i kan rawl a tam ko lai. Asinain thihal le rawltam um ti lonak ram ahcun pei kan kal cu. Nihin ah nelrawn ramcar chungah kal hmanh usi aw thaizing ahcun kamhmi ram kan phan ko lai a rak ti. Cucaah Pathian nawl zulhbu tein hmailei ah kal hna usi.