MAN LOIN RIANTUAN

Isaiah 58:10-11, Heb. 13:16

Bible thiamsang pawl nih an chim tawnmi cu zumnak a thawngmi nih pathian pennak kha vawlei ah an phanhter i zumhnak deumi hna nih an thlarau kha van an kaiter an ti. 

Phun dangin chim ahcun zumhnak thawng pawl cu lei kha van ah an canter tinak a si. Cu bantuk cu zei bantuk zumhnak a ngeimi dah an si?.  Kan fian khawhnak ding ah kan theih zungzalmi tahchunhnak pakhat in chim ka duh.Voikhat ah circus a thiam ngaimi pakhat a rak um. Amah cu thirhri an zammi ah cycle aa cit i a kal kho ti a si. A zohtu hna cu an khuaruah a har ngai. Nan ka zum maw?, mi pakhat ra u law kan phorh hna lai a ti hna tik ah ho hmanh nih an ngamh lo. Cu lioah pakhat nu te nih keimah ka phorh a ti i a cungah a kai. A zohtu pawl cu an khuaruah a har tuk hringhran. Cucaah cu nu te cu zei ruangah hri pakhat te i a kalmi cycle cu na cit ngam tiah an hal. A lehmi hna cu Cycle mawngtu hi ka pa pei a si cu a ti hna ti a si. Pa le fa sinak nih khan thil ti khawhnak nganpi a rak ngei. Cu bantukin Pathian cu pa bantuk in a ser i pehtlaihnak thate in a ngeimi hna nih vawlei ah thil ti khawhnak nganpi an ngei tawn.

Mah tein pumpek in midang caah riantuanmi (volunteer) hna hi vawlei ah thilthar a chuahpitu an si. Cu bantuk minung cu mi zeidah an si ti ahcun, cunglei ka chim cang bantukin Bawipa kha aa bochanmi an si. Tahchunnak in chim ahcun, India ram i   ngaktah a zohkhenhtu Mather Treser kha Bawipa a bochan i rian a tuan tikah vawlei pi nih an theihmi a rak si. Amah zong nih a rak chim balmi cu, “kei cu catialnak kedan fate pakhat bantuk ka si” a ti. Cu khedan hmete cun vawlei cungpi theih in ca a tial kho ti a si. Nihin vawlei ah a ummi thil nung kip hna hi kan vawlei pi nih man loin rian a kan tuanpiaknak thawngin a nungmi kan si ko. Cu bantuk thiamthiam in miphun kip cio hi kan zatlang nun nih a ngeihmi pakhat le khat kan ibomhchan cionak thawngin a nung khomi kan si ko. Aho hmanh mah lawngin a nung khomi kan um lo.

UN ah kum khat ah pumpek in rian a tuanmi hna (volunteer) minung 7500 lengmang an si ti a si. Cu hna nihcun ral ruangah harnak a tawngmi hna, innkang meitek ruangah harnak a tawngmi hna, Lihnin le meitlang puak ruangah harnak a tawngmi hna, Tilian ruangah harnak a tawngmi hna kha pumpek in an bomhchanh hna. Ral lakah anmah nunnak hmanh ruat loin an bomh hna. Zawtnak thalo nih a tlunhmi hna an bomh hna. Anmah zong kha chawnh khawh le zawt khawh an si ko nain mi nunnak khamh duh ah pumpek in an bomh hna. Cu lawng siloin cheukhat nih mi bomhnak hal chawm tein siizung le siikhan te hna an tuahpiak hna i a lak (free) tein an zohkhenh hna. Pensen a la cangmi tar tete hna tiang hmanh nih Bawipa caah tiah pumpek in man pek lo tein rian an tuan. Siizung motor an mawngh. Dr. pawl nih off day an hmuh chunte ah man pek lo (volunteer)  in siizung le free siikhan ah rian an tuan.

Kum 2015-16 lio Afarica ram Elbowla zawtnak a chuah lio ah khan pumpek in rian tuan bomh ding ah minung tampi an kal. Cu lioah sayamah (nurse) minung 240 hrawng le Dr. 4 an thi ti a si. A ruang cu Elbola zawtnak cu chawnh khawhmi zawtnak a si caah an thihnak a si. Afarica ram ah pumpek in rian a tuanmi sayamah pakhat nih US ram an kir than tikah i thil an tonmi pakhat a chim. US ram kan phan ah sualnak a ngeimi khi kan lo. Zawtnak nan tlunpi sual lai an kan ti i a dang tein an kan dirter. Lunghrinhmi hna cu ni 20 chung an kan hren a ti. Asinain nawl ngai tein an um. Pumpek in riantuanmi an si caah mipi harnak kan pek sual hna lai ti an phan ah an chimning tein an um piak hna. 

Hi bantuk lungput hi pumpek in riantuanmi lungput cu a si. Cheukhat cu man loin rian kan tuan tikah kanmah duhning in minung kha um hna she ti kan duh hna. Kanmah tu nih mipi kha kan duhnak hmun ah thutter le dirter kan duh tawn hna. Kanmah duhning in thil hi si dih she ti kan duh tawn. Kan duhning a si lo ahcun kan nuar. Cu lengah kan bomhmi hna kha cuticun kan nin bomh tawn hna tiah teinak ah kan hman hna. An tang ah kan dor kho lo i kan rak bomh tawnmi hna kha a hnu ah thilrit khin bantuk in kan chiah hna. Cucu pumpek riantuan a lungput a si bal lo. Cu ruangah kan thluachuah hmuh hnga ding zong kha kan hmu kho lo. Moses zong kha Israel miphun hruai khawhnak caah Pathian nih a thawnnak in a umpi. Asinain a hnu ahcun amah thil ti khawhnak ah a caanter. Cu ruangah Isarael miphun kha ti nan duh tikah ti kan pek hna, rawl nan duh tikah rawl kan pek hna a ti hna i thinhun in lungpi kha a tuk ti a si. Cu ruangah Pathian nih nang cu kamhmi ram na phan kho lai lo a ti. Cucaah Jordan nichuahlei ram Nebo tlang in pathian kamhmi ram cu a cuanh i a phan kho lo.

Kan Bawipa Jesuh cu vawlei ah “mi dang riantuan piak dingin a ra” (Make 10:45). Philipi 2:6-8 ah mithiang Paul nih hi tin a chim, “Pathian fa a si ko nain Pathian tluk si awk ah a cuh lo. Minung bantuk ah a cang i nawlngaihnak lam kha thih tiangin a zulh” a ti. Bawi Jesuh hi pumpek in riantuanmi (volunteer) a si. Isaiah nih 53 chung i a chimmi “Temhnak a inmi cu pathian nih a chugnah dantatnak a tluntermi a si tiin ka rak ruah zungzal. Sihmanhsehlaw hma a in cu kan sual ruangah a rak si i tuknak a huah cu kan that lo ruangha a rak si. A inmi dantatnak in luatnak kan hmu i an tuknak vual in damnak kan hmu” a ti. Mah kha pumpek riantuannak (volunteer) rian cu a si.

Bawi Jesuh an tlaih lio ah Pilot nih “amah ai ah mi pakhat ka vailam ah kan tah lai i Jesuh tu hi kan luatter lai nan duh maw?, a ti hna. Kan duh lo, Barnabus tu luat she Jesuh tu kha vailam ah tah ko an ti. Barnabus cu a sual tiah thong an thlakmi a si. Amah an luattermi cu mi vialte luatnak a langhtertu khamhnak rian cu a si. Cu bantukin mi pakhat nih fakpi in pumpek in riantuannak thawngin vawlei ah thlennak a chuak ton. India ram ah Mahatmat Gandi nih pumpek in rian a tuannak thawngin India mipi Millian 500 ring lo nih zalennak an hmu. Amah cu a thih tikah a inn ah thil zeihmanh a um lo. Phanah tuah khat le mithman pakhat le puan pakhat lawng an hmuh. Amah Khrihfa cu a lut lo nain Bible cawnpiaknak zummi  pakhat a si. Cucaah hriamnam hmang lo tein (non violence) India ram zalennak a hmuhpi hna. Abraham Lincoln zong nih US ram ah sal luatnak rian a tuanpi hna.  Minung tampi sal in a luatter hna.

Mi pakhat nih lungtak tein rian a tuan ah cun vawlei ah thlennak a chuahpi kho. Bible ah kan hmuhmi cu numei nu nih thawhlawm a pekmi kha a tlawmte a si ko nain thinlung dih umnak in a pekmi a si tikah Bawi Jesuh nih a cohlan piak. Isaiah 58:10-11 “Rawl a tammi kha rawl nan pek hna i herhbau in a ummi kha an herhnak nan bomh hna caah nan nih an zultu hna muihnak kha chun ceu ah a cang lai. Cun nan nih cu keimah nih lam kan hmuhsak zungzal hna lai i thiltha in nan paw kan kimter zungzal hna lai. Ngandam le thazang thawngin kan umter hna lai. Ti tampi a ngeimi dum bantuk nan si lai. A keu bal lomi cerh bantuk nan si lai” a ti. Hi Bible cang nih thil pahnih a langhter. Pakhatnak ah “herhbaumi an herhbaunak bomh ahcun, annih a zultu hna muihnak kha chun ceu ah a cang lai” ti a si. Cun mi herhbaunak a bomchantu hna caah “ lam hmuhsaknak le khim tein pawcawm le ti tampi a ngeimi dum bantuk an si lai” a ti.

Asinain mi dang caah pumpek in riantuanmi hna cu sawisernak tampi ton khawh ve a si. Cu bantuk kha a fak lo bantukin theihter lo a hau. A fak kan theih ahcun mi caah pumpek in rian kan tuanpiak hna nak thluachuahnak kha a lak ah caanter a si ko lai. Cucu Isaiah 53:7-8  nih “Fak piin an hrem, a sinain dai tein aa in ko, bia ka khat hmanh a chim lo. Thah awkah an kal pimi tuufa bantuk le a hmul meh awkah an hruaimi tuu bantukin awn au lo tein a um” a timi kha a si. Cu ruangah “mi vialte nih an khup an ibil lai i Jesuh cu bawi a si” an ti lai” a ti. (philipi 2:11). Cu bantukin kan nih zong nih Bawi Jesuh lungthin iput in mi caah rian kan tuan ding a si. Mi caah pumpek in man loin riantuan hi Pathian nih a kan pekmi rian a si. Hebrew Catialtu pa zong nih 13:16 chungah “pakhat le pakhat ibom le pakhat le pakhat chung i thatnak tuah kha philh hlah u, Hi hi Pathian lung a tawngmi raithawinak a si.